Jarraian, bideoa proiektatuko dugu gelan.

Banaka galderei erantzunen diete:

1- Berriemalearen ustez, bertsolariek zergatik dute meritua?

Gaia jarri eta bat-batean bertsoa bota behar dutelako, errima jakin batekin, doinu jakin batekin. Horrez gain, edozein gairi buruz ere jakin behar dute erronkari aurre egiteko.

2- Berriemaleak zer zailtasun izaten du bertso zaharrekin?

Doinua ez du beti gogoratzen.

3- Berriemaleak zerekin konparatzen du bertsolarien prestakuntza? Zure erantzuna arrazoitu:

Pilotariekin, haiek ere entrenatu behar baitute.

4- Zer alde dago berriemalek aipatzen dituen bi bertso moten artean?

Bat, bat-batekoa da eta, bertzeak, aldiz, bertso zaharrak dira.

Bukatzean, denon artean zuzenduko dugu.

Gaztezuloko artikulu honetan raparen eta bertsolaritzaren arteko antzekotasunak eta aldeak aipatzen dira. Denon artean irakurriko dugu ozenki eta horren ondotik, binaka honako taula beteko dute:

Ezaugarriak	Bertsoa	Rapa
Bat-batekotasuna	X	X
Elkarren artean lehiatzeko erabili, ikusteko nor gailenduko den.	X (garai batean)	X
Errima du.	X	X
Neurriak zurrunak dira.	X
Kronika soziala egiteko balio du.	X	X
Kritikatzeko balio du.	X	X

1986ko Euskal Herriko Txapelketa Nagusian Andoni Egañak eta Anjel Mari Peñagarikanok botatako bertsoa musikatu zuen Negu gorriak taldeak. Garai hartan iraultzailea izan zen Fermin Mguruzaren taldeak egindako bertsioa, amonaren eta gaztearen arteko elkarrizketan, gaztearen zatia rapeatzen eman baitzuten. Jarraian, Bertso Hop kantua adituko dugu eta ikasleek hutsuneak beteko dituzte:

Gaia: Peñagarikanok gaur egundoko parranda egin du. Eta etxera etortzean, emaztearen ohean sartu ordez, Egaña, amonaren ohean sartu zara.

1. Egaña (amona)

Batetikan korrozka,

bestetik errena,

ohia okupatu du

hori da txarrena,

ez da pinta kabala

honek dakarrena,

galtzontzillorik gabe

ohean barrena,

pixkat gutxio edan

ezazu hurrena. (bis)

2. Peñagarikano (gaztea)

Gaur parrandan jo ta ke

hor dabil gizona,

lehenen pasilloa jo

ta gero komona,

uste nuen hau zala

nik nere moñoña,

laztantzen hasi naiz ta

ez da horren ona,

mozkorra nator eta

barkatu amona. (bis)

3. Egaña (amona)

Ez diot txartzat hartu

musuka hastea,

nahiz oraindik ez egon

holako gaztea,

ez da gauza ederra

buru eskastea,

hari tokatu behar

holako trastea,

martiri bihurtu du

bere emaztea. (bis)

4. Peñagarikano (gaztea)

Nun ibili naizen ni

esan det lehenago,

amonaren ondoan

ederki ez nago,

izan ere edan det

horrenbeste ardo,

gutxienez bazitun

hoitazazpi grado,

bota egin behar det eta

oñala nun dago? (bis)

5. Egaña (amona)

Ohean sartu zaigu

kolpera onduan,

lapur gaizto ta trakets

hoietxen moduan,

pixa egin ezazu

toki seguruan;

kordea banatzeko

hemen inguruan,

poltsa beroarekin

joko det buruan. (bis)

6. Peñagarikano (gaztea)

Poltsa beroarekin

hortxe jo nau danba!

Ni ez naiz lotsatuko

egia esanda,

amonan errezoa

holaxe izan da:

«Requiem est domine

virgo beneranda»,

gehio ez naiz etorriko

amona edanda. (bis)

Bukatzean, denon artean zuzenduko dugu eta, hori egin ostean, bertsoa gustatu zaien galdetuko diegu, ongi ulertu duten, zerk eman dien atentzioa… Izan ere, bertsoetan ahozko formak ageri dira, berez idatziari ez dagozkionak eta baliteke horrek ematea atentzio handien.

Bertso Hopi buruz gehiago jakin nahi izanez gero, erraterako, nola bururatu zitzaien bertso horiek rapeatuz musikatzea, bertsoikasgelaren webgunera jo dezakegu.

Raparen inguruan gehiago sakontzeko, aldiz, Bertsolari aldizkariko elkarrizketa hau baliatzen ahal dugu.

Bertsolaritzaz eta rapaz aritu garenez, bikoteka bertsolari edo rapero bati buruzko biografia bat egiteko eskatuko diegu.

Horretarako, biografia ereduak irakurriko dituzte, jakin dezaten nolako testua sortu behar duten. Hori bukatutakoan, binaka pertsona bat aukeratu eta berari buruzko informazioa bilatuko dute lehenik. Hautatutako pertsona hori sortu zenetik gaurdaino edo hil arteraino dagoen informazio nabarmenena agertu behar dela gogoraraziko diegu.

Hauek dira eskatuko dizkiegun gutxienekoak:

• Azala (Izenburua, zuen izen-abizenak, taldea eta data)
• Aurkibidea
• Izenburua
• Argazkia
• Non eta noiz sortu eta hil zen.
• Zer egin duen.
• Erabilitako informazio iturriak