- Nafarroako ondare kulturalaren eta sozialaren berri izan eta lantzea.
- Zuzentzaileak erabiltzen ikastea.
- Azalpen testu bat egitea.
Erlauntzak
Helburuak
Hasi baino lehen, erleei buruz zer dakizuen ikusiko dugu:
Zer dakizue erleei buruz?
Non egoten dira?
Zenbat erle mota dago?
Garrantzitsuak dira?
Nola egiten da eztia?
Gaiari buruzko aurrezagutzak aktibatu ondotik, Sunbillari buruz hitz eginen dugu:
Zer dakizue Sunbillari buruz?
Nafarroako mapan non kokatuko zenukete?
Han inoiz izan zarete?
Gelako arbel digitalaren laguntzaz, Sunbilla mapan kokatuko dugu. Kokapenari begiratuta, bertako euskararen ezaugarriren bat ezagutzen edo gogoratzen duzue?
Galderei denon artean erantzun ondoren, 2002an bildutako grabazio bat ikusiko dugu.
Egindako hipotesiak zuzenak diren ikusteko, eta erleen mundua nolakoa den ikasteko, bideoa ikusiko dugu.
Bikoteka, entzunaren ulermena lantzeko galderei erantzunen diezue.
1- Erleak non egoten dira?
2- Erlauntza egiteko prozesuak hainbat pauso ditu. Ordena itzazu:
|
Zenbakia |
Pausoak |
|
Gaztaina zarakak moztu. |
|
|
Aihen zuriarekin hesia egin. |
|
|
Erlauntza orearekin zartatu, estali. |
|
|
Zume batekin bazterrak lotu, desegin ez dadin. |
|
|
Gaztaina zarakak lehertu eta apaindu ondoren, ziriak egin. |
|
|
Bi zirirekin gurutzea egin barruko aldean, bertan eztia egin dezaten. |
|
|
Gisua, lurra eta behi kaka oratu. |
|
|
Oinarria prestatu. |
3- Erleek non egiten dute eztia?
4- Zenbat erle mota daude?
5- Zer erran nahi du hitz hauekin: “majin bat ekarri izan dugu guk erlia”?
6- Non harrapatzen zituzten erleak?
7- Nola adierazten edo jakinarazten zieten gainerakoei zuhaitz jakin batean zeuden erleek nagusia zutela eta ezin zituztela hartu?
8- Zer egiten zen etxean norbait hiltzen zenean?
9- Norbait hiltzean zertarako behar zuten argizaria?
10- Erleak saltzen ahal dira?
11- Erlauntzaren barruko aldean paratzen den gurutzearekin zer banaketa egiten zen? Zertarako izaten zen?
Bukatzean, talde handian, galderak denon artean zuzenduko ditugu.
Helburua ikasitakoarekin informazio gehiago lortu eta bikoteka azalpen testu bat sortzea izanen da. Horretarako, lehenbizi, bikote heterogeneoak osatuko ditugu, elkarri laguntzeko.
Erleei buruzko azalpen testu bat egin behar duzue, zuen eskualdeko aldizkarian argitaratzeko. Horretarako, bideoan ikasitakoaz gain, informazio gehiago bilatzeko ordenagailu gelara joanen gara eta erleei buruz ikertuko dugu, haien garrantziaz jabetzeko eta hain ezezaguna den erleen mundua hobeki ezagutzeko.
Testua idazteko honako ideiak baliatzen ahal dituzue:
- Izenburua
- Sarrera
- Erle motak eta haien funtzioa
- Erleen garrantzia
- Eztia nola egin
- Zer da apikultura?
- Zer alde dago garai bateko erlauntzen eta egungo kutxen artean?
- Erleekin lotutako sinesmenak edo ohitura bitxiak:
- Erleak hartzean zer erraten zitzaien?
- Norbait hiltzean zer egiten zen?
- Ezin ziren saldu
- Zuketan egiten zitzaien, bertze animaliei ez bezala (hiketan).
Gogoratu testua osatzeko, irudiak ere bilatu behar dituzuela. Horrez gain, gogoan izan nabarmendu nahi duzuen zatiren bat, letra handiagoz eta zutabe txiki batean eman dezakezuela, aldizkarietan egiten den moduan.